Zjednoczenie w Duchu Świętym, ks. Bogdan Giemza SDS


Jezus „misjonarzem Ducha”

Święty Jan Paweł II, przemawiając w czasie audiencji generalnej 3 czerwca 1998 roku, mówił o znaczeniu Ducha Świętego w chrzcie i życiu publicznym Jezusa Chrystusa. Odwołując się do słów dzisiejszej Ewangelii (Łk 1,1-4; 4,14-21), stwierdził, że można powiedzieć, „że w pewnym sensie Jezus jest «misjonarzem Ducha», posłanym przez Ojca do przepowiadania mocą Ducha Świętego ewangelii miło­sierdzia”.

Ewangelista Łukasz bardzo zwięźle pisze, że „Jezus powrócił w mocy Ducha do Galilei”. Tym sposobem wprowadza nas w początek Jego publicznej działalności. Warto więc zwrócić uwagę, że ten początek naznaczony jest obecnością i mocą Ducha Świętego. Święty Łukasz w charakterystyczny dla siebie sposób mówi o obecności Ducha Świętego w życiu Jezusa. Dokonało się to najpierw w chwili zwiastowania, kiedy archanioł Gabriel powiedział do Maryi: „Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię” (Łk 1,35). Kolejna istotna interwencja Ducha Świętego w życiu Jezusa następuje podczas Jego chrztu w rzece Jordan: „Duch Święty zstąpił na Niego w postaci cielesnej niby gołębica” (Łk 3,22). Jezus posiadał Ducha od momentu swego poczęcia, jednak w chrzcie na nowo otrzymuje namaszczenie Ducha Świętego, co potwierdza św. Piotr w przemówieniu w domu Korneliusza: „Bóg namaścił Duchem Świętym i mocą Jezusa z Nazaretu” (Dz 10,38).

Następnie Łukasz, podobnie jak inni synoptycy, podkreśla, że po chrzcie Jezus pełen Ducha Świętego jest prowadzony na pustynię, gdzie jest kuszony przez diabła (zob. Łk 4,1-2). Ta walka z Szatanem trwa przez całe Jego życie. Tym sposobem dochodzimy do wydarzenia opisanego w dzisiejszej Ewangelii. Cytując słowa proroka Izajasza: „Duch Pański spoczywa na Mnie” (Iz 61,1), Jezus w swoim inauguracyjnym przemówieniu w synagodze w Nazarecie wyraźnie odwołuje się do obecności Ducha Świętego w Jego życiu i działalności.

We wspomnianym przemówieniu św. Jan Paweł II podkreślił, że Duch był obecny w najgłębszym doświadczeniu Jezusa, jakim było doświadczenie Bożego synostwa. Poufne zwracanie się Jezusa do Boga Ojca: „Abba” wypływało z napełnienia Duchem Świętym.

„Napojeni jednym Duchem”

To przypomnienie o działalności Ducha Świętego w życiu Jezusa Chrystusa na ziemi kieruje naszą uwagę na nas samych. Jak czytamy we fragmencie z Pierwszego Listu do Koryntian (12,12-14.27): „wszyscyśmy bowiem w jednym Duchu zostali ochrzczeni i wszyscyśmy też zostali napojeni jednym Duchem”.

Trzeba, abyśmy zgłębiali te wielkie prawdy chrześcijaństwa w praktycznym życiu, w tym, co dotyczy konkretnie naszego stylu życia i wierności zobowiązaniom wynikającym z sakramentu chrztu. Jak napisał kard. Anastasio Ballestrero, nowymi stworzeniami nie stajemy się w cią­gu jednego dnia.

Istnieje wewnętrzna siła, która pomaga nam stać się nowymi. Jest nią moc Ducha Świętego, płodność Jego darów, które w sobie nosimy. Musimy ją jednak przyjąć ze świadomą wiernością, jasnym umysłem, w postawie pokor­nej mądrości i posłusznej uległości, z cierpliwością, która czyni nas wdzięcznymi za dar Boży i uczy oczekiwania, aż zatrium­fuje on w naszym życiu.

Trzeba postawić sobie pytanie, czy wierzymy w konsekrującą moc Ducha Świętego. Chyba za mało o niej mówimy w Kościele i może zbyt głęboko zanurzyliśmy się w moralizującą wizję życia duchowego. W konsekwencji nie jesteśmy otwarci na dar wylania Ducha Świętego i Jego działanie w nas i w Kościele. Trzeba nam przeto błagać Boga o łaskę zrozumienia, że prawość i wrażliwość są głęboko związane z wewnętrznym działaniem Ducha Prawdy.

Tajemnica i dar jedności

Pochylając się nad słowem Bożym dzisiejszej niedzieli, warto sobie uświadomić jeszcze jeden dar Ducha Świętego. Jest to dar jednoczenia. Święty Paweł w czytanym dziś fragmencie Pierwszego Listu do Koryntian pisze: „Wszyscyśmy bowiem w jednym Duchu zostali ochrzczeni, aby stanowić jedno ciało: czy to Żydzi, czy Grecy, czy to niewolnicy, czy wolni”. Jak powiedział św. Jan Paweł II na spotkaniu ekumenicznym w Warszawie w 1991 roku, jedność chrześcijan pozostaje zawsze w ostateczności darem Ducha Świętego. „Będziemy dobrze przygotowani na przyjęcie tego daru jedynie w takiej mierze, w jakiej uda nam się otworzyć nasze serca i umysły na jego przyjęcie przez chrześcijańskie życie, a szczególnie przez modlitwę”. Słowa te przypomniał papież Benedykt XVI w czasie pielgrzymki do Polski w 2005 roku.

W Dziejach Apostolskich czytamy, że uczniowie trwali w łamaniu chleba i w modlitwach (por. Dz 2,42), tworząc w ten sposób wspólnotę opartą na nauce apostołów. Wszyscy, którym leży na sercu zjednoczenie chrześcijan, winni za przykładem apostołów dołożyć wszelkich starań, aby myśli i działanie podporządkować woli Ducha Świętego, który jest „zasadą jedności Kościoła” (Vat. II, Dekret o ekumenizmie nr 2).

Eucharystia – sakrament jedności

Sakramentem jedności jest przede wszystkim Eucharystia. W odnowionej liturgii Eucharystii mamy dwie epiklezy, czyli dwa wezwania do Ducha Świętego. Najwymowniej ukazuje to III modlitwa eucharystyczna. Jedno wezwanie odnosi się do prośby o uświęcenie złożonych darów ofiarnych, drugie natomiast jest pokorną prośbą do Ducha Świętego, która odnosi się do uczestników Eucharystii.

We wstępie III modlitwy eucharystycznej kapłan wypowiada takie słowa:

Zaprawdę, święty jesteś, Boże, i słusznie Cię sławi wszelkie stworzenie, bo przez Jezusa Chrystusa, Twojego Syna, naszego Pana, mocą Ducha Świętego ożywiasz i uświęcasz wszystko oraz nieustannie gromadzisz lud swój, aby na całej ziemi składał Tobie ofiarę czystą. Pokornie błagamy Cię, Boże, uświęć mocą Twojego Ducha te dary, które przynieśliśmy Tobie, aby się stały Ciałem i Krwią Twojego Syna, naszego Pana, Jezusa Chrystusa.

W tej modlitwie widzimy potrójną rolę Ducha Świętego, który wszystko uświęca, wszystko ożywia i wszystkich jednoczy. Obecność i działalność Chrystusa w Eucharystii jest możliwa tylko dzięki Duchowi Świętemu. On to powoduje, że Chrystus staje się obecny w Eucharystii, On dokonuje przemiany chleba i wina w Ciało i Krew Jezusa, On nadaje słowom wypowiadanym przez kapłana odpowiednią moc, urzeczywistniając w ten sposób Chrystusa w Eucharystii.

Druga epikleza następuje po przeistoczeniu. „Spraw – modli się celebrans – abyśmy posileni Ciałem i Krwią Twojego Syna i napełnieni Duchem Świętym, stali się jednym ciałem i jedną duszą w Chrystusie. Niech On [Duch Święty] nas uczyni wiecznym darem dla Ciebie”. Jest to pokorna prośba, by Duch Święty zjednoczył uczestniczących w Eucharystii, by stali się jednym ciałem i jedną duszą w Chrystusie. Wszystkie nasze zewnętrzne ofiary staną się bezwartościowymi, jeżeli nie będziemy jednością w Chrystusie. Tej jedności udzielić może tylko Duch Święty.

Pytajmy się w osobistej modlitwie, na ile żywa jest w nas świadomość, że budowanie każdej wspólnoty jest możliwe tak naprawdę do końca dzięki mocy Ducha Świętego. Prośmy o łaskę otwarcia na Jego działanie w nas.